تلنگر زلزله ملارد به تهران / وضعیت اورژانسی بافت فرسوده پایتخت

ایران اکونومیست - به گزارش ایران اکونومیست، هجوم مردم وحشت زده به خیابان های شهر، ترافیک سنگین در مبادی خروجی و در مسیر جایگاه های سوخت، ایجاد شایعه و گسترش آن در مدت زمان بسیار کوتاه ، استقرار مردم در محل های ناامن تنها گوشه ای از نمای شهر تهران پس از احساس زمین لرزه 5.2 ریشتری ملارد در هفته گذشته بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تصاویری که نشان می داد مردم پایتخت و مسئولان آمادگی بروز انجام رفتار صحیح در برابر وقوع زلزله را ندارند. این در حالی است که 55 کیلومتر مربع از مساحت شهر تهران در حریم های گسل های اصلی قرار گرفته است و خطر وقوع زلزله همواره برای پایتخت وجود دارد.
اما مهم تر از رفتار مردم و مسئولان پس ازوقوع زلزله، اقدامات قبل از زلزله است چرا که بروز برخی رفتارهای کنترل نشده ناشی از ترس و اضطراب طبیعی به نظر می رسد اما چرا مردم و مدیران در شرایط عادی درباره افزایش آمادگی ها در برابر تهدید همیشگی زلزله رفتار و اقدام صحیح از خود نشان نمی دهند؟
در حال حاضر حدود 4 هزار هکتار بافت فرسوده در تهران وجود دارد که طبق گفته دبیر کارگروه ملی زلزله واحدهای مسکونی واقع در این بافت ها در برابر زمین لرزه های بالای 5 ریشتری دوام نمی آورند و حتی وقوع زلزله 5 ریشتری هم در این مناطق تخریب گسترده به بار می آورد.
از سوی دیگر گزارش هایی مبنی بر رعایت نشدن مقررات و استانداردهای موجود در حوزه ساخت و ساز در احداث واحدهای مسکونی و تجاری و ... مشاهده می شود چنانکه در زلزله اخیر کرمانشاه هم از این دست گزارش ها فراوان ثبت شد که نمونه بارز آن تخریب کامل بیمارستانی نوساز در این منطقه بود.
در این شرایط طبق گزارش های رسمی وزارت راه و شهرسازی، 35 درصد جمعیت در وضعیت نابسامان زندگی می کنند به طوریکه از جمعیت 59 میلیون نفری شهری در کشور، 11 میلیون حاشیه نشین و 8 میلیون ساکن بافت فرسوده هستند، نقش و تاثیر گذاری نهادهای متولی در امر ساخت و ساز در کشور چه بوده است؟آیا سازمان نظام مهندسی ساختمان توانسته است مانع ساخت و ساز بی ضابطه در کشور شود ؟پاسخ این پرسش را می توان در اصرار وزارت راه و شهرسازی در بازنگری قوانین سازمان نظام مهندسی یافت.
حال در شرایطی که مقاومت تهران در برابر زلزله های پرقدرت در وضعیت اورژانسی قرار دارد و همه می دانند که واحدهای مسکونی پایتخت تاب زلزله هایی با ریشترهای بالا را ندارند، نقش دستگاه ها و نهادهای متولی در افزایش تاب آوری خانه های پایتخت پررنگ تر شده است و طبق گفته رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور احیای بافت فرسوده تهران در اولویت برنامه مسئولان برای پیشگیری از تبعات وقوع زلزله قرار گرفته است.
 
** ورود نیروهای متخصص نظام مهندسی به طرح احیا
«فرج الله رجبی» رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور با اشاره به ضرورت احیای بافت فرسوده تهران و افزایش مقاومت واحدی مسکونی واقع در این محدوده گفت: در جلسه اخیر با رییس جمهوری به نمایندگی سازمان نظام مهندسی ساختمان آمادگی سازمان برای ورود به احیای بافت فرسوده اعلام شد .
وی باید تاکید بر اینکه اجرای افزایش مقاومت واحدهای واقع در بافت فرسوده و استحکام بخشیدن به آنها نیازمند تخصص است، اظهار داشت: سازمان نظام مهندسی آمادگی برگزاری دوره های آموزشی برای مهندسان و در اختیار گذاشتن نیروهای تخصصی خود را برای اجرای طرح احیای بافت فرسوده دارد.
رییس سازمان نظام مهندسی با انتقاد از دولت در اجرای این طرح گفت: متاسفانه فرایند مشخصی برای طرح احیای بافت فرسوده و نوسازی در این مناطق مشخص نشده است و وقتی فرایند اجرا مبهم باشد، طرح ابتر خواهد ماند.
رجبی با تاکید بر حذف دستگاه های متعدد در اجرای این طرح، ادامه داد: وقتی دستگاه های متعددی دخالت داده شوند، تصمیم گیری در بازه زمانی طولانی تری انجام می شود و با نبود برخی دستگاه ها عملا امکان تصمیم گیری و اجرای طرح در بازه زمانی مشخص از بین می رود بنابراین برای چابک سازی این ساختار کاهش تعداد دستگاه های درگیر با پروژه پیشنهاد می .
وی افزود: معتقدم تنها باید با حضور وزارتخانه های راه و شهرسازی، نیرو، کشور، سازمان نظام مهندسی و با همکاری شهرداری ها سیاست گذاری در نحوه اجرای نوسازی بافت فرسوده انجام شود.
رجبی با تاکید بر جذب سرمایه گذاری برای اجرای مرحله عملیاتی این طرح گفت: به طور قطع با اعتبارات محدود دولت نمی توان چنین طرحی را در بافت گسترده فرسوده تهران و کشور به اجرا رساند و باید با جلب مشارکت مردم و تشویق بانک ها برای اعطای تسهیلات طرح را اجرایی کرد.
رییس سازمان نظام مهندسی ادامه داد: بهترین روش نوسازی محله های واقع در بافت فرسوده استفاده از ظرفیت ساکنان این محله ها است. دولت با همکاری شهرداری می تواند نقش تسهیل گری را ایفا کند تا بروکراسی های اداری مانع از اجرای سیاست های دولت در این مناطق نشود.

رجبی با تاکید بر اینکه فقط اعتبارات محدود موانع اجرای این طرح نیستند، گفت: موضوع مهم روانبخشی عملیات اجرا است، اینکه دولت بتواند موانع را برای دریافت مجوزها از سر راه بردارد.
وی ادامه داد: بافت فرسوده تهران به چندین هکتار می رسد و به طور قطع اگر طرح احیای بافت فرسوده با همین روند پیش رود،نوسازی بافت فرسوده حتی در صورت اجرا بسیار زمانبر خواهد بود.
 
**اقدامات ویژه دولت برای نوسازی بافت فرسوده
«علی بیت اللهی» دبیر کارگروه ملی زلزله درباره میزان مقاومت بافت فرسوده تهران در برابر زلزله گفت: شاید عده ای تصور کنند از آنجایی که با وقوع زلزله5 ریشتری اخیر، گزارشی مبنی بر تخریب واحدهای مسکونی در تهران به ویژه در بافت فرسوده اعلام نشد، بنابراین این واحدها در برابر زلزله ای به بزرگی 5.2 ریشتری مقاوم است اما باید به این نکته توجه داشته باشیم که کانون این زلزله اخیر، در تهران قرار نداشت.

وی افزود: کانون زلزله اخیر در ملارد بود که فاصله 30 کیلومتری با تهران دارد بنابراین تنش لرزه ای، زلزله ملارد در تهران احساس شد. به طور قطع اگر یکی از گسل های تهران فعال شود و کانون زلزله ای با بزرگی 5 ریشتر تهران باشد، متاسفانه شاهد تخریب گسترده در بافت های فرسوده تهران خواهیم بود و حتی ریزش خواهیم داشت.
این گفته های دبیر کارگروه ملی زلزله اهمیت اجرای طرح بافت فرسوده پایتخت را دو چندان می کند. حال اینکه یکی از مهم ترین مشکلات احیای بافت فرسوده، مشکل تامین اعتبار است.
طیق گفته «عباس آخوندی» وزیر راه و شهرسازی، اعتبارات مورد نیاز برای انجام اقدامات بازآفرینی احیا و بازسازی 66 هزار هکتار بافت ناکارآمد در کشور حدود 123 هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
به طور قطع تامین این اعتبار برای دولت در شرایط کمبود منابع مالی امکان پذیر نیست بنابراین دولت به سمت جلب مشارکت مردمی و ساکنان بافت های فرسوده رفته است و در این حوزه در طول 4 سال گذشته اقدامات ویژه را انجام و در دستور کار خود قرار داده است و توانسته است واعتبارات احیای بافت فرسوده را تا 17 برابر افزایش دهد.

در دولت یازدهم ردیف های اعتباری قابل توجهی برای احیای بافت فرسوده تعریف شد و اعطای 300 هزار فقره تسهیلات ارزان قیمت، تامین منابع 1000 میلیارد تومانی از اعتبارات بانک مرکزی و افزایش سقف تسهیلات خرید مسکن در بافت فرسوده تا سقف 50 میلیون تومان تنها بخشی از عملکرد و پیگیری های وزارت راه وشهرسازی در حوزه بافت فرسوده بوده است . از دیگر اقدامات دولت در احیای بافت فرسوده، وارد کردن انبوه سازان به این بافت ها است که مشوق هایی را برای سازندگان علاقه مند تعیین کرده است .

«ورود انبوه سازان به بافت فرسوده با حمایت های دولت بوده در این مدت وارد مذاکره با انبوه سازان شدیم تا عملیات نوسازی بافت فرسوده با حمایت دولت انجام شود. از سویی در دولت یازدهم شاهد شروع به کار صندوق پس انداز یکم بودیم که برای اولین بار در کشور تسهیلات 160 میلیون تومانی با نرخ سود 8 درصد به متقاضیان مسکن در بافت فرسوده ارائه شد. »
 
**شرط بقای سازمان نظام مهندسی
هر چند که این اقدامات درمانی می تواند در افزایش مقاومت سرپناه مردم در برخی از مناطق شهر موثر واقع شود اما نکته اساسی ارجحیت پیشگیری بر درمان است. زندگی در ساختمان های ایمن جزو حقوق مردم و مطالبه عمومی از دولت است که دولت نظارت بر نحوه ساخت وسازها بر سازمان نظام مهندسی ساختمان واگذار کرده است. اگر قرار باشد مردم هزینه این نظارت ها بپردازند و در ساختمان های ناایمن زندگی کنند اساسا ماموریتی برای ادامه حیات سازمان نظام مهندسی باقی نمی ماند.

منبع: ایران اکونومیست

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۳۹۱۴۸۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

لزوم تشکیل یک نهاد برای تأیید صلاحیت سخنرانان/ چالش ارز؛ ‌ همه منتظر اقدام و عمل دولت

شهردار تهران از امکان پیش‌بینی وقوع زلزله تا ۲۰ ثانیه قبل از وقوع آن خبر داده است.

سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و اتفاقات کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. ۷:۳۰ هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.

***

بازار سخنرانان انحرافی با این اقدام کساد می‌شود

لزوم تشکیل یک نهاد برای تأیید صلاحیت سخنرانان

آیت‌ا... علی نظری منفرد، از استادان حوزه علمیه قم طی سخنانی در مراسم رونمایی از کتاب "شرح حال خطبای نامی ایران از معاصر تا نیمه دوم صفویه" با بیان این که در برخی روایات دینی هست که هم خطیب و هم کلمات او را روز قیامت می آورند و مورد حساب قرار می دهند، گفت: متأسفانه امروز سطح منبر بسیار پایین آمده و بعضاً سخنرانان مطالبی را بیان می کنند که در هیچ کتابی نیست و این مطالب خلاف واقع را بارها مطرح می کنند.

به گزارش شفقنا، او می‌افزاید: متأسفانه از وضع منبر برخی مجالس و آقایان ناراحت هستیم و نمی دانیم چه کنیم؛ متأسفانه یک عده هم تشویق می کنند که برخی از این به اصطلاح سخنرانان این حرف های بی اساس را بزنند.

آیت‌ا... نظری منفرد همچنین تصریح می‌کند: به نظرم اگر بشود، معهدی در درون حوزه علمیه با حضور علمای مورد تأیید مراجع تقلید تشکیل شود که شایستگان منبر را تشخیص دهند و به نوعی صلاحیت خطیب بودن ایشان را تأیید کنند.

این استاد حوزه علمیه قم گفته است: باید خطبا و سخنرانان مذهبی، جایی برای تأیید خود داشته باشند تا حرف هایی که برای مردم می زنند درست باشد.[۱]

*پیشنهاد راهگشا و مدقّانه آیت‌ا... نظری منفرد؛ رویدادی است که در صورت تحقق؛ آثارش فی‌الفور نمایان خواهد شد و مردم و جامعه شهد تبلیغ اصولی، سخنان حکیمانه و حضور شایستگان بر منابر را خیلی زود خواهند چشید.

خاصّه هم‌اکنون که ماه‌های محرم و صفر را نیز در پیش داریم؛ خوب است که پیشنهاد مذکور بصورت ویژه در دستور کار حوزه و البته نهادهای ناظر و امین کشور قرار گیرد تا یکبار برای همیشه پرونده سخنرانان سطحی، استاد ندیده‌ها و افراد کذّاب و مریدپرور بسته شود.

پر واضح است که پیشنهاد مذکور را باید در حیطه‌های سیاست و غیره نیز پیاده‌سازی کرد و هیئت‌هایی رسمی و اعطاکننده مجوز را برای تشخیص سخنرانان متخصص و متشخص تشکیل داد.

بایستی متوجه این خطر بود که در صورت عمل نکردن به پیشنهاد و هشدار آیت‌ا... منفرد؛ رویدادهای تلخ صدر اسلام از قبیل "بالا رفتن بوزینگان از منابر جامعه" رخ خواهد داد و البته ثمرات آن هم غیر قابل اجتناب است.

پر واضح است که هم‌اکنون و در همین کشور بعضا سخنرانانی را می‌شناسیم که روی منبر و بصورت علنی مدعی شنیدن پیغام امام زمان(عج) شده‌اند، به راحتی آب خوردن با فحش حرفشان را می‌زنند، جماعتی که یکی‌شان با خبر مرگ پسرش از مردم اشک می‌گیرد، دیگری از منبرهای پررونقش در مشهد و تهران برای مردمان روستا می‌گوید و آن دیگری هم می‌گوید اگر می‌دانستم پامنبری‌هایم اینقدر کم است دعوت این هیئت را نمی‌پذیرفتم!

در این زمینه حرف و هشدار زیاد است و باید تأکید کرد که راه حل، صرفا و فقط از همان مسیری می‌گذرد که آیت‌ا... نظری منفرد پیشنهاد داده‌اند.

تشکیل یک واحد گزینش برای اعطای صلاحیت به سخنرانان و خطبا در حوزه‌های مختلف از نان شب هم واجب‌تر است.

***

چالش ارز؛ ‌ همه منتظر اقدام و عمل دولت

مهدی عسگری، نماینده مجلس و نایب رئیس کمیسیون صنایع و معادن در بخشی از یک مصاحبه با خبرگزاری ایلنا پیرامون چالش‌های بازار ارز با بیان اینکه دچار بی‌سیاستی هستیم، گفته است: باید بپذیریم که ما در جنگ ارزی هستیم و باید وارد اقدامات جدی برای کنترل بازار غیر رسمی و در واقع مدیریت تقاضای ارز شویم یعنی باید برای این مساله مدیریت و چاره داشته باشیم که تقاضای ارز در کشور مدیریت شود و عرضه ارز هم متناسب با نیازهای اصلی تنظیم شود نه اینکه بدون اولویت بندی این کار صورت گیرد.

او می‌افزاید: در واقع دولت الان در مواجهه با این کلان‌متغیر (یعنی دلار)، دارد تلاش می‌کند تا موضوعات و متغیرهای مختلفی را که به تبعیت از دلار خودشان را تنظیم می‌کنند مدیریت کند غافل از اینکه تا وقتی که برای کلان‌متغیر اصلی یعنی دلار تدبیر نشود، آن تدابیر خرد و فرعی هم به نتیجه نمی‌رسد. دولت باید با یک اراده جدی و تصمیم بزرگ بازار ارز را تحت کنترل و در دست بگیرد تا سایر متغیرهای دست پایین‌تر در اقتصاد کشور قابل مدیریت شود.[۲]

*امر محرز آنست که سیاست‌های دولت در قبال مسئله ارز آنطور که باید پاسخگو نبوده و اقتصاد ایران با مشکلات بزرگی در این زمینه مواجه شده است.

بخش کمتر گفته شده این ماجرا نیز آن است که مبحث دلار به دلیل کشش تورمی؛ سبب تأثیرگذاری بر قیمت سایر کالاها و خدمات نیز می‌شود. تأثیری که البته به دلیل نبود نظارت کارای دولت بر بازار؛ موجب تشدید آسیب‌های اقتصادی و فشار بر معیشت مردم می‌شود.

به هر روی انتظار مردم و نمایندگان مجلس آنست که دولت به صورت جدی و فوری؛ سیاست‌های درست اقتصادی را در دستور کار خود قرار دهد تا این مسئله مرتفع شود.

***

امکان هشدار زلزله در تهران قبل از وقوع

علیرضا زاکانی، شهردار تهران به تازگی طی سخنانی در آیین افتتاح نهمین کنفرانس بین‌المللی زلزله، ۴ مقوله فرونشست زمین، زلزله، سیل و طوفان را مخاطراتِ در دستور کار شهرداری پایتخت عنوان کرد و گفت: زلزله پدیده‌ای است که نیاز به هم‌افزایی با سایر دستگاه‌ها دارد و با مسوولیتی که وزیر کشور در این زمینه بر عهده گرفته امکان هم‌افزایی میان نهادهای مرتبط فراهم شده است.

به گزارش ایرنا، وی توسعه شبکه شتاب‌نگاری برای برآورد میزان خسارت پس از وقوع زلزله را از دیگر اقدامات برای پایش زلزله در تهران عنوان کرد و یادآور شد: در گذشته کشور ژاپن، چهار دستگاه شتاب‌نگاری در تهران نصب کرده بود که به دلیل فرسودگی نیاز به تعویض داشتند و با اقداماتی که انجام شد، ۲۶ دستگاه شتاب‌نگاری تحویل ما شده است.

زاکانی با بیان اینکه علاوه بر آن ۵۰ سامانه شتاب‌نگاری هم در اطراف تهران نصب شده است، اضافه کرد: با سامانه‌های نصب شده، می‌توانیم هشدار سریع در ۱۵ تا ۲۰ ثانیه اول داشته باشیم.[۳]

*اعلام پیش‌بینی زلزله تا ۲۰ ثانیه قبل از وقوع در حالی است که شهردار قبلی تهران (پیروز حناچی)، در سال ۱۴۰۱ این زمان را حدود ۱ دقیقه اعلام کرده بود. [۴]

به هر روی این خبر مسرّت‌بخش (هشدار سریع زلزله قبل از وقوع) اولا باید در اهتمامی مجدّانه و دانشی بهبود یابد و زمان آن بیشتر شود.

ثانیا و مهمتر از گزینه اول باید در قبال هر ثانیه از این رخداد شاهد برنامه‌ریزی‌های کلان شهری، برگزاری مانور و اطلاع‌رسانی عمومی باشیم و نهادهای مسئول و مردم بدانند که در صورت هشدار سامانه‌ها باید چکار کنند تا سطح آسیب‌ها کمتر شود.

***

۱_ https://fa.shafaqna.com/?p=۱۷۹۱۷۶۱

۲_ https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-۱۴۷۶۷۳۶

۳_ https://irna.ir/xjQvcJ

۴_ mshrgh.ir/۱۴۷۳۵۲۴